γάμος Σκόπελος, γάμος στην Σκόπελο, Σκόπελος γάμος, κουλτούρα Σκόπελος, πολιτισμός Σκόπελος, εξερεύνηση της Σκοπέλου, έθιμα Σκόπελος, παράδοση Σκόπελος, παραδοσιακή φορεσιά σκόπελος, νυφικό σκόπελος

Γάμος στη Σκόπελο

Παραδοση στη Σκόπελο

Οι προξενήτρες διαχειριζόταν τα ευαίσθητα θέματα πριν τον γάμο κάνοντας την διαμεσολάβηση και κερδίζοντας, σαν αμοιβή,  μία χρυσή λύρα.  Εάν και οι δύο πλευρές συμφωνούσαν με το προγαμιαίο συμβόλαιο (το μπουλέτι), τότε προχωρούσαν στον αρραβώνα του ζευγαριού.

Οι αρραβώνες γινόντουσαν πάντα ημέρα Σάββατο κι είναι γνωστοί ως μπατίκια (στην Σκόπελο αποκαλούσαν τον αρραβώνα και παντρειά).  Οι γονείς και η οικογένεια της νύφης κατέφθαναν  στο σπίτι του γαμπρού μετά το ηλιοβασίλεμα, κρατώντας κόκκινα φανάρια κατασκευασμένα από χάρτινο γρανίτη. Την πομπή ακολουθούσαν γυναίκες της οικογένειας ντυμένες με παραδοσιακές στολές. Στην Γλώσσα, οι συγγενείς του γαμπρού πηγαίναν στο σπίτι της νύφης κρατώντας φακούς στα χέρια τους.

Μετά την συμφωνία οι γονείς προσέφεραν στην νύφη ένα σάλι κι ένα καλάθι γεμάτα ζαχαρωτά και λουλούδια ως ένδειξη συγκατάθεσης. Το σύνηθες γλύκισμα των αρραβώνων ήταν τα χαμαλιά, παραδοσιακό γλυκό με ψίχα αμύγδαλου. Στα μπατίκια η νύφη φορούσε την τοπική ενδυμασία Μόρκο, (πλισέ φόρεμα από γυαλιστερό σατέν), τσάτσαρο και κολαΐνα στο μπούστο και ανέα στο κεφάλι. Επίσης ήταν στολισμένη με πολλά κοσμήματα..

Στο Κλήμα,

οχτώ ημέρες μετά τα μπατίκια, βάζαν στο μαξιλάρι του γαμπρού υφασμάτινες παντόφλες, τις οποίες επέστρεφε την Παρασκευή πριν τον γάμο, υποδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο την επικείμενη αναχώρηση από το πατρικό του. Την ίδια Παρασκευή λάμβανε χώρο και το μπουλέτι, δίνονταν δηλαδή τα συμφωνημένα είδη.

Ο γάμος τελούταν πάντα ημέρα Κυριακή. Την Παρασκευή γινόντουσαν στο σπίτι της νύφης τα αναπιάσματα, δηλαδή το ζύμωμα και το ψήσιμο του ψωμιού για το γαμήλιο δείπνο. Στην Γλώσσα συνήθιζαν να ζυμώνουν ρολά ψωμιού.  Η νύφη έβγαινε έξω για τα ρασίματα, ένας δίσκος σχεδιασμένος για την ίδια όπου οι περαστικοί βάζαν χρήματα.

Το Σάββατο το πρωί,

ο γαμπρός πρόσφερε στο σπίτι της νύφης το τράι  και παλιωμένα κρασιά (λευκά και κόκκινα). Το τράι ήταν ένα σφαχτό διακοσμημένο με κόκκινη κορδέλα δεμένη γύρω από την κοιλιά του και με γαρύφαλλα γύρω από τα πόδια του. Κατά την διάρκεια την νύχτας στο σπιτικό της νύφης γιόρταζαν τον αντίγαμο.

Την Κυριακή το πρωί,

η κουμπάρα έστελνε στην νύφη χρυσαφένια φύλλα πορτοκαλιάς. Η τελευταία έκανε μπάνιο με ροδόνερο και μετά την αναλάμβανε μία ομάδα γυναικών. Την παραμονή του γάμου της, είχε βάψει τα μαλλιά της με τσόκλο (μαύρη βαφή) και τα είχε κάνει λεπτές πλεξούδες κρατημένες με κόκκαλα. Ο Τσιτσάκιας καρφώνονταν πάνω στα κόκκαλα. Και στο τέλος τοποθετούσαν και τον Αέρα (το φωτεινό λευκό, πολύ λεπτό μεταξωτό μαντήλι με τελείωμα χρυσής δαντέλας – μπορμπιλοτό). Το καψέλι, (βελούδινη κορδέλα),δενόταν κάτω από το πηγούνι  για να κρατήσει το καπέλο στη θέση του. Πριν από την αναχώρησή της, η νύφη κρεμούσε το αμπόδεμα στο στήθος της σαν φυλαχτό ενάντια στο κακό μάτι αλλά και για να αποφύγει τη μαγεία.

Στο δεύτερο μισό της ημέρας ακολουθούσε ο γάμος. Την γαμήλια πομπή αποτελούσαν οι καλεσμένοι, οι οργανοπαίχτες με τα βιολιά, ο κουμπάρος , και τέλος το μελλόνυμφο ζευγάρι. Όλοι μαζί πήγαιναν στην εκκλησία για να λάβει μέρος το μυστήριο του γάμου.  Ιδιαίτερο τοπικό έθιμο ήταν να δοκιμάζει όλη η καλεσούρα (δηλαδή όλοι οι καλεσμένοι) μέλι και καρύδια. Την τελετή διαδεχόταν ο παραδοσιακός χορός κοντούρα. Στην κοντούρα, που χορεύονταν έξω από την εκκλησία,  σέρναν κι ανασήκωναν απαλά τα πόδια τους ούτως ώστε να μην γλιστρήσουν από τα πόδια τους οι κοντούρες (υφασμάτινες παντόφλες) . Έπειτα ξεκινούσε το γαμήλιο γλέντι όπου γευμάτιζαν σε μακριές  σανίδες με όμορφα τραπεζομάντηλα. Το γλέντι κρατούσε έως  τις πρώτες πρωινές ώρες. Την αυγή της Δευτέρας ο πλέον καλλίφωνος τραγουδούσε το  «τώρα τα πουλιά γίναν νεύματα» και το ζευγάρι αποσύρονταν.

Την Τρίτη μετά τον γάμο ένα μικρό παιδί  πήγαινε στην μητέρα του γαμπρού κρατώντας μία κανάτα με νερό και γαρύφαλλα. Η πρώτη εμφάνιση του γαμπρού μετά την γάμο ήταν την Τετάρτη που ακολουθούσε ενώ η νύφη δεν εμφανιζόταν εάν δεν περνούσε μία βδομάδα από την τελετή.