ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ, ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΓΙΟΡΤΕΣ, ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ, ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΠΡΩΟΤΡΥΙΤΙΑ, ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΑ ΕΘΙΜΑ, ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΑΓΙΟΣ ΡΗΓΙΝΟΣ, ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΝΑΥΤΙΚΟΙ, ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΞΕΜΑΤΙΑΣΜΑ, έθιμα της Σκοπέλου, ήθη της Σκοπέλου, Σκόπελος πολιτισμός, παραδόσεις στη Σκόπελο, Άγιος Ρηγίνος προστάτης, 1 Σεπτεμβρίου, πρωτοχρονιά, ξεμάτιασμα, ΣΚΟΠΕΛΟΣ BLOG, ΣΚΟΠΕΛΟΣ BLOGSPOT, ΣΚΟΠΕΛΟΣ BLOGGING, ΣΚΟΠΕΛΟΣ BLOGS, ΣΚΟΠΕΛΟΣ BLOGGERS
ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ
Η Σκόπελος μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί το νησί των θρύλων και των παραδόσεων. Οι παλιοί έχουν να μας διηγηθούν πολλές ιστορίες με πειρατές αλλά και με δράκους. Πολλά ήθη και έθιμα έχουν σωθεί μέχρι και σήμερα. Τα έθιμα της Σκοπέλου και τα ήθη της Σκοπέλου διαμορφώνουν τον υπέροχο πολιτισμό του νησιού. Ένα νησί με πολλές παραδόσεις.
ΣΚΟΠΕΛΙΤΕΣ ΝΑΥΤΙΚΟΙ
Κάποια ήθη και έθιμα σχετίζονται με την ναυτιλία και την θάλασσα αφού για πολλά χρόνια οι Σκοπελίτες στηριζόντουσαν στην ναυτική ζωή.
Οι οικογένειες των ναυτικών στηρίζονταν στην πίστη τους και την θρησκεία για να απαλύνουν τον πόνο τους για την απουσία των δικών τους.
Ο Άγιος Νικόλαος είναι ο άγιος των ναυτικών και γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου. Ο παπάς μετά την λειτουργία έδινε στις οικογένειες των ναυτικών κομμάτια από την λαμπάδα για καλύ τύχη.
Για καλοτυχία επίσης μοιράζονταν και κομμάτια κεριών από τα τέσσερα φανάρια του Επιταφίου.
1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Ή “ΠΡΩΤΟΤΡΥΙΤΙΑ”
Στην Σκόπελο η πρώτη ημέρα του Σεπτεμβρίου είναι ιδιαίτερα σημαντική. Είναι η πρώτη μέρα που ξεκινάει ο τρύγος και είναι γνωστή ως “Πρωτοτρυϊτιά” ή “Πρωτοτρυγιτιά”. Μάλιστα τα παλιά χρόνια η 1 Σεπτεμβρίου προσδιοριζόταν σαν την πρώτη μέρα του χρόνου και οι νοικοκυρές εκαναν το “αμποδιακό”, γνωστό σε εμας ως ποδαρικό.
Η νοικοκυρά συνήθιζε να έχει έξω από το σπίτι της ένα ποτήρι νερό και ένα ρόδι. Το ποτήρι νερό το γέμιζε ή το προηγούμενο βράδυ ή πήγαινε πρωί πρωί στην βρύση. Κατά την επιστροφή της και πριν μπει στο σπίτι της η κυρία του σπιτιού έπρεπε να φωνάξει “Καλημέρα Σπίτι” και να μπει μέσα πρώτα πατώντας το ρόδι και δεύτερον με το δεξί της πόδι. Εν συνεχεία θα ράντιζε τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού και θα έλεγε “Όπως τρέχει το νεράκι έτσι να τρέχει και το καλό στο σπίτι μας”.
Το μικρό αυτό τελετουργικό τελείωνε με μία πέτρα την οποία έριχναν έξω από το σπίτι με σκοπό οι κάτοικοι αυτού του σπιτιού να παραμείνουν γεροί σαν την πέτρα.
Με το πέρασμα των χρόνων το έθιμο έχει πάρει χριστιανικό χαρακτήρα και το σκέτο νερό έχει αντικατασταθεί με αγιασμό. Επίσης αντί
να πατήσει το ρόδι η νοικοκυρά της Σκοπέλου φιλάει μία εικόνα αγίου.
1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Την πρώτη μέρα του χρόνου, 1 Ιανουαρίου συναντάμε ξανά το ποδαρικό ή αλλιώς το έθιμο του αμπάδικου. Σκοπός του ποδαρικού είναι να διώξει μακριά, να ξορκίσει, το κακό. Πάλι η νοικοκυρά του σπιτιού της Σκοπέλου καλείται να πατήσει ή να σπάσει ένα ρόδι και να ράνει τους παρευρισκόμενους με νερό. Επίσης κρατάει και μία σιδερόπετρα για να είναι σιδερένια όλα τα αγαπημένα πρόσωπα.
25 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
Ο πολιούχος της Σκοπέλου Άγιος Ρηγίνος προστάτης γιορτάζει στις 25 Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με τον θρύλο ο Άγιος Ρηγίνος νίκησε τον δράκοντα που για χρόνια ταλαιπωρούσε τους κατοίκους της Σκοπέλου. Ο Άγιος Ρηγίνος γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια στην Σκόπελο. Οι Σκοπελίτες πηγαίνουν στο μοναστήρι του Αγίου Ρηγίνου, το οποίο απέχει 2 χλμ. από την Χώρα της Σκοπέλου. Πολλοί μάλιστα κάνουν και τάματα να πάνε ανήμερα της γιορτής του Αγίου στο μοναστήρι του.
Τα ιερά λείψανα του Αγίου Ρηγίνου βρίσκονται στην εκκλησία του Χριστού. Από εκεί ξεκινάει και η πομπή που καταλήγει στο μοναστήρι του Αγίου.Εκεί θα γίνει και η λειτουργία. Στο τέλος τα ιερά λείψανα επιστρέφονται στην εκκλησία του Χριστού.
Η πομπή, κατά την επιστροφή της στην χώρα της Σκοπέλου, θα κάνει μία μεγάλη στάση στο παλιό γεφυράκι, το γεφύρι του Άη-Ρηγινάκι. Άλλωστε, σύμφωνα με την παράδοση είναι το σημείο όπου ο Άγιος Ρηγίνος, ο πολιούχος της Σκοπέλου, αποκεφαλίστηκε.
23 ΙΟΥΝΙΟΥ
Στην Σκόπελο στις 23 Ιουνίου γιορτάζουν τον Άη Γιάννη τον Ρηγανά. Το πιο γνωστό έθιμο του Άη Γιάννη είναι ο Κλήδονας. Στην περιοχή Κλήμα της Σκοπέλου γινόταν ο πιο έντονος εορτασμός. Είναι από τα πιο γνωστά έθιμα της Σκοπέλου.
Την παραμονή του Άη Γιάννη ένα παιδί πήγαινε στην βρύση κι έφερνε καθαρό νερό. Το νερό αυτό άδειαζαν οι γυναίκες του Κλήματος σε μία κανάτα την οποία σκέπαζαν.
Μέσα σε αυτήν την κανάτα οι κοπέλες του χωριού έριχναν ένα δαχτυλίδι τους ή κάποιο άλλο χρυσαφικό. Την επομένη το βράδυ, ανήμερα του Άη Γιάννη, ανοίγαν την κανάτα, γνωστή ως Κλήδονας, τραγουδώντας:
“Ανοίξατε του κλήδουνα και στρώστε τα βελούδα για να περάσει ο βασιλιάς με την βασιλοπούλα.”
Κάποιος έπαιρνε ένα χρυσαφικό από την κανάτα. Η κοπέλα στην οποία άνηκε ήταν και η τυχερή. Μετά ξεκινούσαν τα στιχάκια για όλες τις κοπέλες καθώς εβγαζαν τα χρυσαφικά τους από την κανάτα.
Στο τέλος οι κοπέλες που ήθελαν να μάθουν ποιον θα παντρευτούν έβαζαν λίγο νερό από την κανάτα στο στόμα τους. Το πρώτο όνομα που θα ακούγαν ήταν το όνομα του γαμπρού. Εάν κοιτούσαν μέσα στην κανάτα, τότε θα τους φανερωνόταν το πρόσωπο του γαμπρού.
ΚΑΛΕΣ ΦΩΤΙΕΣ
Σε όλη την Σκόπελο τις παραμονές του Άη Γιάννη του Ρηγανά συνήθιζαν να ανάβουν φωτιές με κλαδιά και να τις πηδάνε.
Ο λόγος που πηδούσαν τις φωτιές ήταν απλούστατα για το “καλό”.
Ακόμη πίστευαν ότι εάν έτριβαν τα πόδια τους με στάχτη από τις φωτιές του Άη Γιάννη δεν θα μύριζαν ποτέ.
Ανήμερα του ΄Αη Γιάννη, στις 23 Ιουνίου, στην Σκόπελο, μάζευαν ρίγανη, η οποία λειτουργούσε σαν γιατροσόφι. Επίσης ανήμερα έβρεχαν και το κεφάλι τους με θαλασσινό νερό για το καλό κι ευχόντουσαν ο ένας στον άλλο καλό καλοκαίρι.
ΞΕΜΑΤΙΑΣΜΑ
Στο νησί της Σκοπέλου οι κάτοικοι πιστεύουν στο κακό μάτι και στο ξεμάτιασμα. Το ξεμάτιασμα οι Σκοπελίτες το λένε λιόκορμο.
Ο τρόπος που ξεματιάζουν οι Σκοπελιτισες ποικίλει.
Ο πιο γνωστός είναι με το λάδι. Λένε την ανάλογη προσευχή και στο τέλος ρίχνουν 3 σταγόνες λάδι σε ένα ποτήρι νερό. Εάν οι σταγόνες διαλυθούν σημαίνει ότι ο άνθρωπος ήταν ματιασμένος.
Άλλος τρόπος είναι μετά την προσευχή να ρίξουν 3 κομμάτια κάρβουνο σε ένα ποτήρι νερό. Εάν αυτά πάνε στον πάτο σημαίνει ότι ο άνθρωπος είχε μάτι.
Κάποιες γυναίκες στην Σκόπελο ξεματιάζουν χρησιμοποιώντας μία μικρή εικόνα ή ένα σταυρό. Με τον ίδιο τρόπο λένε την προσευχή και ρίχνουν τον σταυρό σε ένα ποτήρι νερό. Εάν όντως υπήρχε μάτιασμα τότε έβγαιναν από το νερό φυσαλίδες.
Skopelos.com – Skopelos Blog
Blog.Skopelos.com – Skopelos.com/Blog